ΑΤΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Κωδικός μαθήματος
13ΚΦ8_15
Μονάδες ECTS
4
Εξάμηνο
Εξάμηνο Ζ
Κατηγορία μαθήματος
Κατεύθυνση
Κλασική Φιλολογία
Διδάσκων καθηγητής

Ε. ΒΟΛΟΝΑΚΗ

Περιγραφή μαθήματος
ΓΕΝΙΚΑ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 3

ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

γενικού υποβάθρου, ειδικού υποβάθρου, ειδίκευσης

γενικών γνώσεων, ανάπτυξης δεξιοτήτων

ΕΙΔΙΚΟΥ ΥΠΟΒΑΘΡΟΥ, ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

 

ΚΑΝΕΝΑ
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ: ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS ΝΑΙ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μαθησιακά Αποτελέσματα

Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης και το Παράρτημα Β

Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

Σκοπός του μαθήματος είναι να μάθουν και να εμβαθύνουν οι φοιτητές στο αρχαίο ελληνικό δίκαιο, τους νόμους και τους θεσμούς, τα θεσμικά όργανα, τον ρόλο των πολιτικών, αξιωματούχων, στρατηγών και τους τρόπους ελέγχου της πολιτικής, δικανικής και νομοθετικής εξουσίας. Θα γνωρίσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη του νομοθετικού συστήματος από την ομηρική εποχή έως και τα τέλη του 4ου π.Χ. αι. Θα γνωρίσουν τις συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες που ήταν διαθέσιμες στον χώρο του ιδιωτικού αλλά και του δημοσίου δικαίου, σε υποθέσεις ανθρωποκτονίες, οικογενειακής κατάστασης, κληρονομιάς και υιοθεσίας, εμπορίου, θρησκείας, πολιτικής υπηκοότητας, κοινωνικού και πολιτικού δικαίου.

Πηγές είναι κατά κύριο λόγο οι ρητορικοί λόγοι που μας έχουν διασωθεί από τον 5 και 4ο π.Χ. αι., αποσπάσματα των οποίων θα μελετηθούν στο πλαίσιο του μαθήματος, οι κωμωδίες του Αριστοφάνη, αποσπάσματα των οποίων θα προσεγγισθούν στην τάξη και τέλος επιγραφές και ιστορικές πηγές.

Έχοντας ολοκληρώσει το μάθημα αυτό οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

Α) να προσεγγίζουν και να κατανοούν τις πηγές με έμφαση στο νομοθετικό και κοινωνικοπολιτικό τους πλάισιο

Β) να κατανοούν τις συνθήκες και την εποχή στην οποία διαμορφώθηκαν οι νόμοι και οι θεσμοί και πώς αυτοί υιοθετούνται και χρησιμοποιούνται από τους ρήτορες στα δικαστήρια, ή την Εκκλησία του δήμου ή τη Βουλή, καθώς επίσης και τις προσδοκίες των δικαστών, στους οποίους απευθυνόταν ο λογογράφος / ρήτορας με την παρουσίαση και εκτέλεση (θεατρική) του λόγου στο δικαστήριο

Γ) να είναι σε θέση να δουν εξελικτικά την ανάπτυξη του νομοθετικού αττικού κώδικα σε άμεση σχέση με την ανάπτυξη και εξέλιξη του δημοκρατικού πολιτεύματος

Δ) να μπορούν να κάνουν μια συγκριτική προσέγγιση του αττικού νομοθετικού συστήματα με άλλα νομοθετικά συστήματα άλλων πόλεων-κρατών με βάση επιγραφικές και ιστορικές πηγές

Ε) να μπορούν να κατανοούν και να ερμηνεύουν τη γλώσσα (διατύπωση, λεξιλόγιο, ύφος, δομή) των νόμων

Γενικές Ικανότητες
Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

……

Άλλες…

…….

 

Το μάθημα αποσκοπεί ώστε ο πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας να αποκτήσει:

Εξοικείωση με το ερευνητικό αντικείμενο του αρχαίου αττικού δικαίου

Πολυσχιδή ικανότητα στην αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών μέσα από τη χρήση της διεθνούς βιβλιογραφίας και αρχαίων πηγών και κειμένων

Προώθηση της αυτόνομης εργασίας μέσα από προσωπικές παρουσιάσεις αλλά και της ομαδικής εργασίας μέσα από συλλογική συμμετοχή στην τάξη

Άσκηση της κριτικής προσέγγισης, ανάλυσης και ερμηνείας των κειμένων των νόμων, των πηγών και των δεδομένων της εποχής και της κοινωνίας στην οποία απευθύνονταν

Ανάπτυξη δεξιοτήτων για αυτόνομη και ομαδική εργασία στο χώρο της έρευνας (ερευνητικά κέντρα, ερευνητικά προγράμματα κ.λπ.) και της παιδείας (διδασκαλία σε σχολεία, εκπαιδευτικά προγράμματα). Ο πτυχιούχος θα έχει την ικανότητα να γνωρίζει, να ερμηνεύει, να ανασυνθέτει και να διδάσκει στους συναδέλφους του και συνεπώς και σε μαθητές και να αξιοποιεί στην επαγγελματική του σταδιοδρομία τις γνώσεις του πάνω στο σημαντικό γνωστικό αντικείμενο της ρητορικής τέχνης, με πρωτοτυπία και επιστημονική εγκυρότητα

Πρόσληψη και εφαρμογή του αττικού δικαίου σε όλα τα λογοτεχνικά είδη από την αρχαιότητα μέχρι τη σημερινή εποχή

Σύγκριση και αντιπαραβολή του αρχαίου αθηναϊκού νομοθετικού και δικανικού συστήματος με το σύγχρονο ελληνικό καθώς και με άλλα σύγχρονα ευρωπαϊκά συστήματα

Εφαρμογή των επιστημονικών και επαγγελματικών του δεξιοτήτων σε διεθνές περιβάλλον

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Διεξοδική ανάλυση και ερμηνεία των νόμων και θεσμών, του αττικού δικαίου και της διαδικασίας της νομοθεσίας από την ομηρική εποχή έως τα τέλη του 4ου π.Χ. αι. Στο πλαίσιο αυτό θα εξετασθούν διεξοδικά και λεπτομερώς αποσπάσματα από ρητορικούς λόγους, κωμωδίες του Αριστοφάνη καθώς και των σωζόμενων νόμων είτε από επιγραφές είτε από τους ρητορικούς λόγους του 4ου π.Χ. αι.

Τίτλος ενότητας

Βιβλιογραφία

1. Carey Christopher, Η δημοκρατία στην κλασσική Αθήνα, μετάφραση Ελένη Βολονάκη, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2010.

2. D. M. MacDowell, Το δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων, μετάφραση Γιώργος Μαθιουδάκης, εκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 2009.

3. Αδάμ-Μαγνήσαλη Σοφία, Η απονομή της δικαιοσύνης στην αρχαία Αθήνα (5ος και 4ος π.Χ. αιώνας), Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2008.

4. Αδάμ-Μαγνήσαλη Σοφία, Έλεγχος και λογοδοσία των αρχών στην αθηναϊκή δημοκρατία, εκδ. Α. Σακκουλάς, Αθήνα 2005.

5. Arnaldo Biscardi, Αρχαίο Ελληνικό Δίκαιο, μεφρ. Π.Δ.Δημάκης (1996 εκδ. Παπαδήμα)

6. Μ.Β. Σακελλαρίου, Η αθηναϊκή δημοκρατία, Ηράκλειο: ΠΕΚ 2000

Σύνδεσμος παρουσίασης

 

 

/?course=LITD130

  Εισαγωγή Πηγές και αξιολόγηση
  Εισαγωγή Νόμοι, νομοθετικό σύστημα, διαδικασία νομοθεσίας, αρχαιολογικά ευρήματα
  Ανθρωποκτονία Νομικό πλαίσιο, διαδικασίες, ποινές, νόμοι
  Ανθρωποκτονία Ανάλυση υποθέσεων ανθρωποκτονίας – Αντιφών
  Οίκος Οικογένεια, γάμος, προίκα, θεσμοί και νόμοι
  Οίκος Κληρονομιά, υιοθεσία, επίκληρος
  Οίκος Ανάλυση υποθέσεων που αφορούν στον οίκο, Λυσίας, Ισαίος
  Πολιτική Νομικές διαδικασίες ελέγχου των αξιωματούχων: δοκιμασία, δοκιμασία ρητόρων Λυσίας
  Πολιτική Εύθυνα, εισαγγελία, γραφή παρανόμων, γραφή μη επιτήδειον νόμον θειναι. Λυσίας, Λυκούργος, Υπερείδης
  Πολιτική Ανάλυση υποθέσεων: Λυσίας, Λυκούργος, Υπερείδης
  Θρησκεία Γραφή ασεβείας – Εισαγγελία, Ανδοκίδης, Περί μυστηρίων
  Θρησκεία Δίκη του Σωκράτη
  Δικαιοσύνη Δικαστήρια τον 4ο αι. Εκδημοκρατικοποίηση του πολιτεύματος
Τρόποι αξιολόγησης φοιτητή:

Παρουσιάσεις στην τάξη κειμένων-νομικών υποθέσεων.

Εθελοντικές εργασίες

Απαλλακτικές εργασίες με προφορική παρουσίαση

Γραπτές εξετάσεις

Πρόταση 1  
Πρόταση 2 ………………………….
Πρόταση 3 ………………………….
Πρόταση 4 ………………………….
Άλλο ………………………….
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣΠρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ. Πρόσωπο με πρόσωπο διαλέξεις – μαθήματα με διαδραστικό τρόπο: συμμετοχή των φοιτητών
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝΧρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

Εξερεύνηση ιστοσελίδων για το Αττικό Δίκαιο, πηγές νόμων, νόμοι και ψηφίσματα κλπ.

Πρόσφατη βιβλιογραφία – νέες τάσεις ερμηνευτικές

 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

 

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του ECTS

Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις 12Χ3= 36
Εξετάσεις 3
Προσωπική μελέτη 58
Μαθημα μεθοδολογίας της έρευνας Ενημέρωση στις τεχνολογικές μεθόδους εξερεύνησης βιβλιογραφίας και κειμένων, π.χ. TLG 3
ΣΥΝΟΛΟ 100 ώρες

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

 

Γραπτές εξετάσεις που περιέχουν: 1. κείμενο με ερμηνεία, και ερωτήσεις με βάση το κείμενο α) σύντομες με ερμηνεία λέξεων ή φράσεων, β) γενικότερη ερώτηση ανάλυσης και ερμηνείας του κειμένου. 2. Γενική συγκριτική ερώτηση εισαγωγής με αναφορά σε όλα τα κείμενα που έχουμε εξετάσει. 3. Μέτρο, γλώσσα, ύφος και λογοτεχνικές τεχνικές, αφηγηματικές τεχνικές και διακειμενικές προσεγγίσεις.

Γλώσσα αξιολόγησης ελληνικά.

Από την αρχή του εξαμήνου αναρτάται στην ηλεκτρονική τάξη (e-class) πλήρης περιγραφή του περιεχομένου του μαθήματος, καθώς και του τρόπου αξιολόγησης των φοιτητών. Οι φοιτητές γνωρίζουν, επίσης, εξαρχής την εξεταστέα ύλη, τα διδακτικά συγγράμματα και τη σχετική βιβλιογραφία. Στην ηλεκτρονική τάξη αναρτώνται επίσης και σημειώσεις του καθηγητή περίπου 50-100 σελίδων, οι οποίες καθοδηγούν τον φοιτητή με τρόπο διεξοδικό για την περαιτέρω μελέτη του.

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος απαιτείται τελικός βαθμός ίσος ή μεγαλύτερος του 5. Ο βαθμός είναι άθροισμα του βαθμών των ερωτήσεων της γραπτής εξέτασης στο τέλος του εξαμήνου.

Η βαθμολογία στην κλίμακα 1-10 για την τελική εξέταση βασίζεται σε διαφορετικών τύπων ερωτήσεις, οι οποίες ανανεώνονται σε κάθε εξέταση. Η τελική γραπτή εξέταση περιλαμβάνει:

(α) αρχαίες πηγές: απόδοση και ερμηνεία

(β) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και

(γ) ερωτήσεις ανάπτυξης

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βιβλιογραφία

1. Carey Christopher, Η δημοκρατία στην κλασσική Αθήνα, μετάφραση Ελένη Βολονάκη, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2010.

2. D. M. MacDowell, Το δίκαιο στην Αθήνα των κλασικών χρόνων, μετάφραση Γιώργος Μαθιουδάκης, εκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 2009.

3. Αδάμ-Μαγνήσαλη Σοφία, Η απονομή της δικαιοσύνης στην αρχαία Αθήνα (5ος και 4ος π.Χ. αιώνας), Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2008.

4. Αδάμ-Μαγνήσαλη Σοφία, Έλεγχος και λογοδοσία των αρχών στην αθηναϊκή δημοκρατία, εκδ. Α. Σακκουλάς, Αθήνα 2005.

5. Arnaldo Biscardi, Αρχαίο Ελληνικό Δίκαιο, μεφρ. Π.Δ.Δημάκης (1996 εκδ. Παπαδήμα)

6. Μ.Β. Σακελλαρίου, Η αθηναϊκή δημοκρατία, Ηράκλειο: ΠΕΚ 2000